“Tersane mandaları” ifadesi size bir metafor ya da ironi olarak görünebilir ama yazı cidden tersane mandaları ile ilgili. Mandalar tarihte insanlığa çok hizmet ettiler ve özellikle tersanelere…Hala da manda sütü ile hizmete devam ediyorlar.
Osmanlı Döneminde tersane havuzlarına gemi alındığında havuzların suyu, bostan dolaplarıyla boşaltılıyordu ve bu dolaplar mandalarla koşuluyordu. Mandaları gözetleyen manda ağaları da vardı. Başıboş bırakılmazlardı.
Günümüzde tersane havuzları, elektrik enerjisi ile çalışan su pompaları ile boşaltılıyor.
Bu havuz mantığını bilmeyenlere kısa bir özet; Gemi su dolu havuza alınır ve daha sonra işlem yapılabilmesi için havuzun kapakları açılarak su boşaltılır. Hala sistem benzer.
Osmanlı’da askerlik zorunlu olunca gitmek istemeyenlere bir çözüm bulundu. Bedelli askerliğin başka bir türü. Askerlik yapmak istemeyenler para yerine manda veriyordu tersaneye. Bu mandalar sahibinin askerlik hizmeti bitince sahibine geri iade ediliyordu. Hatta kasaba ya da köyünde davullu merasimlerle karşılanırdı.
Şimdi içinizden bazıları şunu diyebilir “Sevgili Bahar, bu bilgi bizim ne işimize yarayacak?”
Sevgili okuyucu bilmek güzeldir:)
Bir Cevap Yazın