Denizcilerin korkulu rüyası “Fırtına” nın kelime olarak kökeni nereden geliyor diye düşündünüz mü hiç?
Mine Söğüt’ün Gergedan isimli öykü kitabını elime alana kadar ben de düşünmemiştim. Öykülerden birinde fırtına’nın latince fortuna’dan geldiği yazıyordu. Fortuna Yunanca kader demek. Doğru olabilir mi diye kısa bir araştırmadan sonra doğru olduğunu şaşırarak gördüm.
Fırtına Fortuna’dan dilimize geçmiş.
Fırtına = “Yun fortúna φορτούνα denizde şiddetli hava (Kaynak: LF sf. §305)~ İt/Lat fortuna kader, kısmet, kaza << HAvr *bhr̥-tu- < HAvr *bher-1 taşımak, getirmek”
(kaynak: nisanyansozluk.com)
Fırtınayı Türkçe’ye kader kısmet olarak almışız. Kaderimizde sert hava varsa çekeriz anlayışı…
Diğer dillere bakınca fırtına için kullandıkları kelimelerin kökeni genelde sert bir hava olayı.
İngilizce’de fırtına storm demek. Kökeni Almanca bir kelime olan sturm,şiddetli hava demek. ve fırtına anlamına geliyor, Latince fırtına tempestas, kökeni hava durumu. Fırtına Latin kökenli tüm dillere tempestas olarak geçmiş. Arapça’da easifa, Farsça’da tüfan, Yunanca’da kataigída. Hepsinin kökeni güçlü bir hava olayı… Türkçe’de ise kader, kısmet!
Bir Cevap Yazın