Paslanmaz Çelik Seçimi – 3

Yazı dizimizin 3. ve son bölümünde tekne içi kullanım amacıyla üstte taşınır bıçak veya çakıları inceliyoruz. Tekrar belirtmekte fayda var, belli amaçlar doğrultusunda hangi bıçaktan ziyade, paslanmazlığa odaklı olarak hangi alaşımdan yapılma marka ve modeller ön plana çıkıyor, bunları irdeliyoruz.

Üzerinizde kullanışlı, bıçağı olan çok amaçlı bir alet taşıyor olabilirsiniz ve bunların bıçakları çoğu zaman yeterli olacaktır. Ama, bir denizciyseniz veya doğayla sık sık haşır neşir olan biriyseniz, bilirsiniz ki, ‘yedek’ kraldır. İsrafa kesinlikle karşıyız, ancak acil durumlarda gerekecek malzemelerin yedeklerini de bulundurmanın şart olduğunu savunuyor, tekne ortamında üzerinizde/cebinizde pratik, idealen katlanır ve tek elle açılır bir bıçağın ‘emniyet’ açısından taşınmasını gerekli görüyoruz.

Alaşımlarımıza geçmeden önce birkaç önemli unsura değinmek istiyorum:

1. Marlin balığının burnuna benzediği için aynı isimle anılan ‘Marlin Kılıcı’ (Marlin Spike) adlı edevat, teknedeki iplerle ilgili türlü sorunları çözmek amacıyla kullanıldığından (ör. düğümlenmeyi açma) tekne ve yelkenli bıçaklarına sıkça iliştirilen bir opsiyon. Biz, sadece bıçak olan modelleri tercih etsek de ekstradan 1 veya en fazla 2 edevat bulunmasında bir sakınca yok.
2. Bu yazı kapsamındaki türler, paslanmazlıklarının yanında teknede kullanıma ve üstte/cepte rahat taşımaya birebir küçük, hafif ve katlanır modellerdir ve bıçak açıldığında, bıçağı sabitleyen bir kilit sistemi bizim için olmazsa olmaz.
3. Tuzlu su ortamlarından bahsederken sap/tutacak malzemelerine değinmeden olmaz. G10 dahil türlü plastikler, fiberglas ve karbon fiber deniz ortamlarına uygun ve elden kolay kaymayan malzemeler. Uzun dönemde deforme olacak ahşap ve popüler bir malzeme olan Micartadan ve elden kolay kayıp düşecek titanyum, alüminyum gibi metal tutacaklardan kaçının.
4. Bazı çelik türleri veya modellerin fiyatları arasında çok fark var. Bu tip bıçakları sık sık ve türlü işlerde kullananlardansanız (balık, dal, budak, plastik, halat kesim) hatta bu tip malzemeleri arada kaybedenlerdenseniz, düşük fiyatlı olanları tercih edin.
5. Tırtıllı veya düz veya düz/tırtıllı hibrit bıçak yüzü tamamen kişisel tercih meselesi olup, kararsız olanlar için iki cinsin detaylı kıyasını göreceğiniz bir videoyu da paylaşıyoruz. NOT: Video sonrası kararsızlığınız devam edebilir 🙂 Hibrit düşünenler için videodaki kök kısmı düz, uç kısmı tırtıllı modelden ziyade kökü tırtıllı, uç kısmı düz olanların daha kullanışlı olacağını söyleyelim. Ayrıca, düz bıçakların daha hızlı köreleceğini ve daha sık bilenmeleri gerektiğini, buna karşı tırtıllı bıçakların ise körelmelerine karşı yine de kesme kabiliyetlerini uzun süre götürebileceklerini de belirtelim.

420 ve 420HC

Dalış bıçaklarında da tavsiyelerimiz arasında olan 420 bu grupta da taban modellerde tavsiyemizdir. İtalyan Mac Coltellerie hem kendi markası altında hem birçok farklı firmaya 420’ye denk W1.4034 paslanmaz çelikten bıçak üretiyor ve MAC yazısını ve ‘çelik türünü’ gördüğünüz an gönül rahatlığıyla kullanabilirsiniz. Görselimizdeki modelde yer alan Marlin Kılıçlı ve Kelepçe Çözücüsü de olan model Whitby markası taşıyor ve uygun fiyatıyla özellikle yelkencilere tavsiyedir. Bunu söylemekle birlikte iki önemli unsura dikkat:

1. MAC aynı modeli kilit sistemsiz de üretiyor. Yukarıda belirttiğimiz gibi, açıldığında kilitlenmeyen bıçakları almayın.
2. MAC aynı modele benzer daha birçok bıçağı da tavsiye edemeyeceğimiz W1.4028’den üretiyor. Çeliğini kontrol etmeden bıçak almayın.

420HC ise çok amaçlı aletlerde Leatherman ve Gerber’in bıçaklarının çoğunda kullandığı paslanmazlık oranı iyi bir tür ve yine tavsiyelerimiz arasında. ABD’li meşhur bıçak firması Buck’ın Redpoint modeli bu sınıftaki en eski türlerden, sağlam, uygun fiyatlı ve halen çok satıyor.

VICTORINOX 1.4110

Alman 1.4116 türe yakın olmak üzere, krom oranı daha fazla, kendine özel ticari sır alaşımıyla hemen her alanda tavsiye ettiğimiz marka bu sınıfta da birçok çeşidiyle mutlak tavsiyelerimizden. Yalnız, bu sınıfta ürettiği bıçakların bazılarının fiyatları aşağıdaki butik çelik türlere yaklaşıyor hatta geçiyor. Bazı modelleri ise bıçak odaklı olsalar da fazla edevat içererekten bizce yine çok amaçlı alet grubuna giriyor ve ağırlaşıyorlar. Hatta bu yüzden, yukarıdaki görselde de göreceğiniz direkt denizcilere yönelik model Skipper Pro, bizim bu yazımızdaki amacı biraz aşıyor, dolayısıyla tavsiye etmiyoruz. Yine de seçim sizin. Kalitesinden emin olduğumuz klasik marka kesinlikle düşünülmesi gerekenlerden.

CPM-S30V ve CPM-S35VN

Butik türlerimizin ilk grubu, son derece popüler, keskin ve paslanmaz ABD çelikleri. Özellikleri ve yapısı itibariyle, sık sık, yine popüler ABD’li 154CM ve Japon VG-10 çelikleri ile karşılaştırılan ve onlara denk gösterilen CPM-S30V, üretim ve işçiliğe de bağlı olarak, sağlamlıkta, paslanmazlıkta, kesiciliğini uzun süre korumada kesinlikle onlardan üstün. Zaten bu sebeple, paslanmazlıkta pek iyi olmayan 154CM ve bizce biraz kırılgan olan VG-10 türlerini listemize almadık. Benchmade, Spyderco, Buck dahil birçok firma tarafından kullanılan S30V’nin Gerber modellerini nispeten uygun fiyata bulabilirsiniz ki estetik olarak da güzeller. S35VN versiyonu belki bir tık daha iyi ve pahalı. Genel olarak tavsiye ediyoruz.

M390 veya CPM-20CV

Keskinliğini korumada en iyi çeliklerden olan iki türün üreticileri farklı ama yapıları aynı. Paslanmazlıkta da üst düzeydeler. Durum böyle olunca ancak butik üreticilerin pahalı modellerinde kullandığı bir malzeme oluyor. Bütçe açısından nispeten uygun seçenekler sunan Amerikan Kershaw ve Çinli Kizer’i tavsiye ediyoruz. Bütçe sorunu olmayanlar, Benchmade, Zero Tolerance ve bazı İtalyan üreticilere de bakabilirler. Fiyatı dışındaki tek dezavantajı bilemenin zorluğu olan bu türün, keskinliğini korumadaki eşsizliğiyle sık bilenmesine de gerek olmadığından ayrıca tercih edilebilir.

H1 ve LC200N (N680)

Paslanmazlıkta sırasıyla 1. ve 2. en iyi çelik türleri, Spyderco’nun da deniz ortamları için ürettiği Salt serisinde kullandığı iki tür olup, gönül rahatlığıyla tavsiye ederiz. Belki keskinliklerini korumada S30V veya M390, 20CV türleri kadar başarılı değiller, özellikle H1 bu açıdan çok kötü, ama bilenmeleri kolay. En büyük dezavantajları pahalı fiyatları. H1 ve LC200N’ni sadece Spyderco kullanırken N680 damgasını ABD’li Benchmade ve Hogue markaları altında göreceksiniz. Paslanmazlık sizin için mutlaksa, kesme kabiliyetini daha uzun süre koruyan LC200N/N680’i veya H1’ın tırtıllı olanlarını tercih edin. Değilse, iyi bir bıçak performansı açısından H1 gereksiz. Ayrıca bir parantez açarak N680’i N690’le karıştırmayın uyarısı yapayım. Aynı üreticiden olan N690 daha uygun fiyatıyla çok daha yaygın. Paslanmazlıkta ve keskinlikte yine iyi bir performansa sahip olsa da dayanıklılıkta yukarıda bahsettiğimiz VG-10 ve 154CM’e denk bir alaşım olarak biraz zayıf kalıyor.

NİTRO V

ABD’de geliştirilmiş yepyeni bir paslanmaz çelik türü, H1’e benzer bir kompozisyona yani yüksek paslanmazlığa ve dayanıklılığa sahip ve üretimdeki ısıtma ve soğutma süreçlerine göre H1’den çok daha sert olabiliyor. Sertlikteki değişkenlikten dolayı keskinliği koruma konusunda farklı görüşler var ve çelik türlerini kıyaslayan kaynaklarda şimdilik yer almıyor. Bizim de bir tecrübemizin olmadığı bu çelikten yapılan bıçaklar mevcut olup fiyatları tüm butik türlerden uygun. Pazlanmazlık, dayanıklılık ve fiyat olarak kesinlikle tavsiye edebileceğimiz bu yeni türün sizin için önemli olabilecek diğer performans kriterlerini sizlerin değerlendirmesine bırakıyoruz. Çin’li Civivi, marka olarak güvenilir.

DENDRİTİK KOBALT

Gelelim butiğin de butiği türlerimize. Kobalttan alaşım olan bu türümüz öncelikle bir çelik değil, ama kesinlikle paslanmaz. Manyetik de değil, yani pusulanızın yakınındaysa, şaşırtmaz. Çok hafif olmakla birlikte, sağlamlıkta ve yumuşak olmasına rağmen şaşırtıcı şekilde keskinliğini korumada başarılı olan alaşımı sadece butik Boye ve Terrain 365 markaları kullanıyor. Güzel ve performanslılar, ama çok pahalılar. Bütçe sorun değilse ya da evde koleksiyonunuz varsa tavsiye ederiz, zira bu tip alaşımlar bir süre deneniyor sonra kullanımları durduruluyor. Yoksa, bir ihtiyaç olarak gerek yok.

Tungsten Carbide

Dentritik Kobalt gibi bir çelik türü olmayan Tungsten Carbide piyasada bulabileceğiniz en sert alaşım. Kesinlikle paslanmaz. Keskinliğini korumada tüm çelik türleri dahil piyasanın en iyisi ve İtalyan Sandrin markasının tescilli alaşımı. Bu malzemeden başka bıçak yapan firma da yok zaten. Yukarıda gördüğünüz model Torino fiyat olarak üst sınırlarımızda olsa da Boye Dentritik Kobalt’tan uygun, ve diğer butik çelik türlerimize denk. Tungsten Carbide aslında çok ama çok sert ve kırılgan bir malzeme, ama Sandrin içinde kobalt da kullandığı alaşımında biraz esneklikle birlikte sağlamlığı yakalamış. Tek dezavantajı, ev şartlarında bilenmesinin çok zor olması. Gerekli ekipmanınız olsa bile bir gününüzü ayırmanız gerekibilir. Bilenmesi en zor alaşım. Ama bıçağın bilenmesi gereken hale gelmesi de çok zor, yani bıçak körelmiyor. Alın ve kullanın, bitti! İster koleksiyon ister pratik kullanım için mutlak tavsiyemizdir.

Vanax SuperClean

Fiyat olarak listemizdeki en pahalı model yine butiğin butiği bir tür olan Vanax SuperClean, sadece ABD’li Quetcarry firması tarafından ABD dışında ürettiriliyor. Üretim yeri belirtilmediği için tahminimiz uzakdoğu’da bir yer. Kesinlikle paslanmaz ve keskinlik korumada Tungsten Carbide kadar olmasa da çok iyi. Yine hiçbir tecrübemizin olmadığı bu türün kaynaklarda diğer çelik türlerine göre bir kıyası bulunmamakla birlikte, keskinlik korumada M390’dan bir tık aşağıda olduğunu tahmin ediyoruz. Estetik olarak da çok sade bulduğumuz ve beğendiğimiz Waypoint modeli’nin kilit sistemi bile yüksek paslanmaz bıçak malzemesi olan LC200N’den. Görseldeki Titanyum tutacaklı versiyona göre elde tutuşu daha sağlam G10 plastikten olan versiyonu $50 daha ucuz (buna rağmen listemizdeki tüm modellerden pahalı). Sadece Quietcarry’nin websitesinden direkt alabileceğiniz bu bıçağı hem performans hem paslanmazlık hem koleksiyon açısından tavsiye ederiz.

Son olarak, yukarıdaki tüm türleri içermese de ilginizi çekecek ve türlü bıçakların performanslarıyla ilgili size fikir de verecek bir videoyu da sizlerle paylaşıyoruz. Özellikle Dendritik Kobalt performansına dikkatinizi çekmek isterim. Kevlarla güçlendirilmiş yelkenli ipini kesme testi:

Bu sınıfta önereceğimiz yerli üretimin olmaması bir Sürmeneli olarak beni üzse de sonraki yazılarımızda değineceğimiz ilgi çekici konuları da göz önünde bulundurarak gelecekten ümitliyiz.

Ayda bir gelen marinakedisi e-bültenine kayıt olmanız için e-postanızı yazmanız yeterli: