Çok Amaçlı Aletler – Üreticilerden İstediğimiz Güncellemeler

Çok amaçlı aletler yazı dizimizin bu bölümünde, bazılarını önerdiğimiz piyasadaki aletler üzerinde bizce yapılması gereken güncellemelere değineceğiz. Bir nevi, 4. Round yazımızın sonunda Leatherman MUT modeli için Leatherman’a seslenerek istediğimiz değişiklikler gibi… Bu yazımızla tüm üreticilere ve girişimcilere sesleniyor, bir nebze dahi olsa, insan hayatını biraz daha kolaylaştırmayı amaçlıyoruz.

Pense Başı

Ağır işlerde Leatherman Surge’ün pensesini zorlayıp kıranlar var. Leatherman’ın ağır iş sınıfı pense başı dizaynına dikkat ederseniz, kalın alt kısmı dışarıdan bir omurgayla güçlendirilmiş, ama bu omurga kısa ve ince zargana ucuna kadar uzanmıyor. İşte, pensenin ortadaki yuvarlak dişlilerin hemen yanındaki bu ince kısmı en zayıf/kırılgan noktası. Yukarıdaki görselimize bakacak olursanız, ortadaki Leatherman’a kıyasla en sağdaki Gerber’de bu destekleyici omurganın neredeyse uca kadar uzandığını göreceksiniz. Tahmin ettiğiniz gibi bu da Gerber’in pensesinin daha iyi olduğu anlamına geliyor. Fakat, dikkat ederseniz Gerber’in pense başını örnek almıyoruz. Çünkü böyle bir alet için fazla büyük/hacimli.  Bu da diğer edevatların miktarını ve/veya boyutlarını etkiliyor. Burada istediğimiz güncelleme, Leatherman tasarımındaki dış omurganın, yukarıdaki görselde kabaca belirttiğimiz gibi, aynı kalınlıkta ve tam uca kadar değil de konturlu (giderek incelerek) ve pense dişlilerini biraz geçene kadar, dışarıdan güçlendirilmesi.

Tutacakların Kapalı Pozisyonu

Açılır-kapanır tutacak saplarının kapalı pozisyondayken birbirlerine kenetli olmamasının kimseyi rahatsız ettiğini görmedim, ama bana batan bir sorun. “Aletler kapalıyken tutacaklar gevşek değiller, daha ne tür bir kenetlenme arıyorsun?” diye soruyor olabilirsiniz. Yukarıdaki en sağdaki görselde, en çok önerdiğim aletlerden Leatherman Rebar’ın tutacaklarının, birbirinin tersi yönde aşağı yukarı şekilde tek elde ve parmakla hafif zorlayınca, biraz esnediğini göreceksiniz. Aletin kapalı pozisyonda, cepte veya çanta içinde bir yerlerde sıkışarak daha büyük bir baskıya maruz kaldığını farzedin. Aletin deformasyonu, hatta bazı fonksiyonlarının kullanım dışı kalması söz konusu.

İstisnasız tüm üreticiler için geçerli bu detayı, aslında Leatherman, anahtarlık sınıfındaki modeli Micra’da düşünmüş ve kapalı konumdayken tutacakların birkaç dişli sayesinde birbirine kenetli kalmasını sağlamış. Yine yukarıda ortadaki görselde, Micra’nın kapalı haldeyken arada birbirini tutan dişlilere dikkat ederseniz, bu dişliler birbirlerine kenetlenmiş olduklarından tutacakların birbirinin tersi yönde aşağı yukarı hareketine izin vermiyor. Leatherman’ın çoğu tavsiye ettiğimiz ana modellerinde böyle birbirine kenetlenen dişli tasarımı yok. Micra’da ise bilinçli şekilde yapılmış çünkü bu dişlilerin bazıları edevatların çıkıntıları olmakla birlikte her iki tarafta da edevatlardan bağımsız birer tane sadece dişli var. Yani Leatherman bu işin farkında. Bilhassa en beğendiğim Rebar’ın hatta büyük ağabeyi Super Tool 300’ün tutacaklarında, biraz tersine zorlamada bayağı bir esneme var. Surge’de de birbirine kenetlenen dişliler yok mesela, ama Surge’ün yapısından olacak, böyle bir tersine zorlamadan pek etkilenmiyor. Yine de önlem alınması gereken bir nokta.

Kombinasyon Edevatlar

Belki de en önemli ve üzerinde uğraşılması gereken bir konu. Kişisel tercihler değişkenlik gösterdiğinden, birçoğumuz için belki hiç kullanılmayacak edevatlar başkalarımız için ‘olmazsa olmaz’ olabilirler. Aletin ağırlığını ve boyutlarını minimal düzeyde tutmak amacıyla bazı edevatların birden fazla özellik taşıması ‘şart’. Mesela Leatherman Super Tool 300’de aletin içerisinden açılan üç tane ayrı düz tornavida yerine, küçük olanı Victorinox’un hemen hemen tüm çakılarındaki gibi konserve açacağı ucuna yerleştirilebilir. Bir levye olarak da kullanılan en büyük düz tornavidası ise çerçeveye entegre bir şekilde tasarlanabilir, ki bu şekilde edevat hem çok daha güçlü olur hem de aletin iç kısmında diğer edevatlar için büyük bir yer açar. Aslında Leatherman, FREE serisiyle bu tip kombinasyon tasarımlarına başlamış, ama maalesef kurtarmıyor. 2’li kombinasyonlar yaygın olmakla birlikte, 3 hatta 5’li kombinasyonları tasarlamak zor değil. Bu konuda en beğendiğimiz edevat görseldeki Swisstool Spirit X’in kazıyıcı/paket açıcı/büyük ve küçük kablo soyucu 4’lü kombinasyonu. Bunların, bugün şartlarında halen geliştirilmemesini anlamakta güçlük çekiyoruz.

Çerçeveye Entegre Edevatlar

Bazı gereçlerin çok gerekli bir özellik gibi aletin içinde bir bıçak gibi kendi başlarına açılır kapanır bir edevat olarak sunulmasını anlayamıyoruz. Kapak açacağı, büyük düz tornavida ucu, levye gibi gereçler mesela, iyi tasarlanmış bir çerçeveye ‘çerçevenin bir parçası’ olarak entegre edilebilirler.

Bu konuda da birkaç güzel örnek verecek olursak, Leatherman’ın Skeletool, Signal ve MUT modellerinde saplardan birinin ucuna entegre ettiği karabiner ve kapak açacağını örnek gösterebiliriz. Hatta, Signal ve MUT’ta aynı sapa bir çekiç de entegre ve hatta, sadece MUT’ta aynı sapa bir de ip kesici entegre halde. Gerber’in de anahtarlık modeli Dime tutacağa entegre bir kapak açacağı içeriyor, ama o kadar. Çekiç özelliğini böyle bir alette gereksiz bir gereç ve ağırlık olarak görmekle birlikte Leatherman’ın doğru yolda olduğunu söyleyelim. Başta bu konuda biraz zayıf kalan ve özellikle çakılarında gereksiz edevatı çok seven Victorinox olmak üzere tüm üreticileri de çerçeve tasarımı konusunda yeniliğe davet ediyoruz.

Aksesuarlar

Ekstra gelir ve yüksek kâr marjı fırsatı yarattığından, üreticiler genel olarak ek aksesuar konusunda başarılılar. Mesela tornavida konusunda bir ‘Maşallah!’ diyelim. İstemediğiniz çeşit uç, adaptör, uzatıcı, vs… hatta birçok gereksiz malzeme var. Buna karşı, birçok da ya var olup yetersiz ya da henüz düşünülememiş, ama hayat kolaylaştırıcı, hatta hayat kurtarıcı olabilecek aksesuarlar da tasarlanabilir.

Mesela alet kılıfları. Çoğu, kemere ancak dikine takılabiliyor. Büyükçe bir aletin kemerde dikine takılı olması, hareketi kısıtlayıcı bir taşıma biçimi. “Yan takılırsa da kılıfın açılma ve aletin de düşme tehlikesi var” diyebilirsiniz ve doğru. Çünkü, bazılarının kapağı uyduruk bir velcro sistemle kapanıp açılıyor. Victorinox mesela, deri diye kılıflarını dünya paraya satıyor ama hem uyduruk bir velcro kapak koymuş hem de kemer gözü dikine takılır cins, görseldeki komik model hariç. Leatherman’ın kapak sistemleri başarılı, ya sağlam bir çıt çıt düğme ya da geniş bir alanı kaplayan bir velcro sistem kullanıyorlar ama onların da kemer tutacağı dikine cins. Sadece askeri tip kılıflarında çantalara tutturulması için enlemesine bantlar var ama onlar da çantalara göre yapılmış, çok darlar, normal bir kot kemerinin sığacağı genişliğe sahip değil. Basit bir çözümün bugünün şartlarında standart olmamasını anlamak mümkün değil. Bu konuda tek istisna Gerber. Tek olsun, çift gözlü olsun, dörtlü olsun, envayi çeşit her şekilde takılabilen kaliteli kılıfları var. Yiğidin hakkını verelim.

Bir örnek de survival durumları için bizce gerekli bir ‘ateş çubuğu’. Victorinox çok yakın bir zamanda türbişonlarına takılabilecek çok küçük bir versiyonu piyasaya sürdü. Leatherman da survival modeli Signal’da yine çok küçük bir versiyonu, aletin gövdesine gizlenmiş olarak, yine Victorinox gibi çıkar-tak cinsten sunuyor. İkisi de iş görüyor ama uyduruklar. Bu özellik, daha sağlam bir opsiyon olarak geliştirilebilir. İki önerimiz:

1. 4. Round yazımızda MUT modeli için istediğimiz güncellemenin aynısı. Yani, bu çubuğun görselimizdeki MUT’taki pin çubuğunun aynı ölçülerinde vidalı takılır çıkarılır bir şekilde sunulması. Bu şekilde çubuk hem alete daha sağlam takılı olacak hem de kullanımı daha rahat bir büyüklükte ve daha uzun bir müddet hizmet görüyor olacak.
2. Diğer alternatifimiz ise, bu malzemenin bir çubuktan ziyade bir blok olarak ya saplardan birinin gövdesine ya da çekiç görevi gören parça olarak sap ucuna yani çerçeveye entegre edilmesi.

Burada bir dip not. Rahat tutuşturma için daha iyi bir kıvılcım sağlayan ama ‘tuzlu suya hiç gelemeyen’ Ferrocerium’dan ziyade daha hafif olan Magnezyumdan yapılan bir ateş çubuğu veya bloğu, az da olsa aletin ağırlığına da pozitif bir katkı yapacağından, tercihimizdir.

Tüm üreticilere saygılar sunuyoruz…

Ayda bir gelen marinakedisi e-bültenine kayıt olmanız için e-postanızı yazmanız yeterli: